Je hebt de grondstoffen, maar je moet de persoon bouwen

Omschrijving

Dit artikel is het derde deel van een reeks over de geschiedenis van autisme in de Verenigde Staten. In dit deel staan psycholoog Ole Ivar Lovaas en de geschiedenis van Applied Behavior Analysis (ABA) centraal.

SUMMARY
This article is the third installment in a series on the history of autism in the United States. This part focuses on psychologist Ole Ivar Lovaas and the history of Applied Behavior Analysis (ABA).

Op 9 april 1940 kwam er een bruut einde aan de gelukzalige jeugd van Ole Ivar Lovaas (1927-2010), een jongen uit het Noorse boerendorpje Lier die ervan droomde om violist te worden. De nazi’s kwamen eraan (Chance, 1974: 77; Özerk et al., 2016: 245). Lovaas en zijn familie werden tewerkgesteld op een boerderij, waar ze tien uur per dag in de vrieskou kolen en rapen moesten snijden (Ito, 2004: 54). Volgens Lovaas viel zijn latere fascinatie voor gedragsmodifi catie terug te voeren op zijn ervaringen met het repressieve optreden van het naziregime. ‘As a child, I wondered whether such destructive behaviors were genetically or environmentally determined,’ memoreerde hij aan het eind van zijn leven. ‘I hoped for the latter’ (Lovaas, 1993: 617). Na de oorlog maakte Lovaas zijn middelbare school af en toog hij naar het zuiden van Noorwegen om zijn dienstplicht te voldoen. Tijdens zijn opleiding tot hospik raakte hij bevriend met een soldaat die via een Amerikaanse oom een stipendium bij een universiteit in Iowa had bemachtigd en Lovaas aanspoorde ook een aanvraag te doen. Na enig wikken en wegen besloot Lovaas een poging te wagen. Toevallig was rond dezelfde tijd een medewerker van het muziekdepartement van de universiteit op bezoek in Oslo die hem vroeg auditie voor haar te doen. Lovaas doorstond de auditie met behulp van zijn toenmalige vriendin, een getalenteerde pianiste zonder wier begeleiding hij naar eigen zeggen nooit de beurs in de wacht zou hebben gesleept (Chance, 1974: 77; Özerk et al., 2016: 249-50;). Zodra zijn dienstplicht erop zat, reisde Lovaas per boot af naar de VS. Daar gaf hij zijn vioolstudie na enkele maanden abrupt op omdat hij werd gegrepen door een nieuwe passie, de sociologie, waarin hij binnen een jaar een bachelorgraad behaalde door maniakaal te studeren (Chance, 1974: 77; Özerk et al., 2016: 250). Zijn kennishonger joeg hem vervolgens drieduizend kilometer naar het westen, naar de Universiteit van Washington in Seattle. In 1951 stortte hij zich daar op de studie psychologie, een vakgebied dat hij de rest van zijn leven trouw zou blijven.