Het samenspel tussen slaap en dagelijkse activiteiten van teenagers met autisme

Omschrijving

Slaapproblemen komen vaak voor bij jongeren met autisme. De kennis over hoe de slaapproblemen het leven van deze jongeren beïnvloedt is evenwel versnipperd. Daarnaast worden slaapinterventies voornamelijk aangeboden binnen de gezondheidszorg, die helaas met een wachtlijsten-probleem kampt. Wanneer we een interventie kunnen ontwikkelen die door docenten op school kan worden ingezet, zou een slaapinterventie mogelijk toegankelijker zijn voor jongeren en daardoor over een groter bereik beschikken. De studies in dit proefschrift richten zich op het vergroten van de kennis over de relaties tussen slaap en dagelijks functioneren bij jongeren met autisme (hoofdstuk 2 en 3) en verder de ontwikkeling (hoofdstuk 4) en toetsing (hoofdstuk 5) van een slaapinterventie die door docenten op school kan worden ingezet.

Hoofdstuk 1 geeft een overzicht van slaapproblemen bij jongeren met autisme, interventies om slaap te verbeteren en introduceert daarbij de studies in dit proefschrift. Slaapproblemen komen bij jongeren met autisme vaker voor dan bij niet-autistische jongeren. Jongeren met autisme hebben meer moeite met in- en doorslapen, hebben een kortere slaapduur en lagere slaapeffi ciëntie (percentage van de totale tijd in bed dat je daadwerkelijk slaapt). De onderliggende oorzaak van de slaapproblemen is nog niet helemaal opgehelderd. Het lijkt gerelateerd te zijn aan verschillende oorzaken die te maken hebben met het autisme (bijvoorbeeld biologische afwijkingen, medische of psychologische comorbiditeit dan wel medicijngebruik), maar ook aan oorzaken samenhangend met de adolescentie, zoals veranderende slaappatronen. De eerste stap om slaapproblemen te verminderen zijn gedragsinterventies, bijvoorbeeld bewustzijn creëren over het belang van slaap en slaaphygiëne. Om te bepalen welke interventie het effectiefst is voor zowel het verbeteren van slaap als het verbeteren van dagelijks functioneren, is meer kennis nodig over de relatie tussen specifieke slaapkenmerken en de impact daarvan op dagelijks functioneren van jongeren met autisme. Daarnaast worden gedragsinterventies vaak aangeboden binnen de gezondheidszorg. Slaapinterventies die kunnen worden ingezet op scholen zijn mogelijk toegankelijker voor schoolgaande jongeren en hebben daardoor een groter bereik. Hoewel scholen bereid zijn hun leerlingen te ondersteunen bij het verminderen van hun slaapproblemen, blijkt de implementatie van slaapinterventies op scholen weinig succesvol. Vooral door het gebrek aan een gepersonaliseerde aanpak. Het ontwikkelen van interventies in co-creatie kan dat probleem mogelijk oplossen door in een vroeg stadium toekomstige gebruikers bij het ontwikkelproces te betrekken.