WTA 2008-3

Van 15 tot en met 17 mei 2008 vond in Londen al weer het zevende IMFAR-congres, de jaarlijkse internationale bijeenkomst van de International Society for Autism Research (INSAR), plaats. Dit was de eerste keer dat het congres in Europa (buiten Noord-Amerika) werd gehouden en de opkomst was enorm.
Aan meer dan 1100 congresgangers uit ruim 40 landen werden circa 30 lezingen, 130 mondelinge presentaties en 650 posters gepresenteerd over autismespectrum-stoornissen (ASS). Ook waren er enkele boeiende rondetafeldiscussies. De voorzitter van dit overigens uitstekend georganiseerde en verzorgde congres was Tony Charman van het Institute of Child Health in Londen. Plenaire lezingen werden onder andere verzorgd door Francesca Happé, Thomas Bourgeron, Lindsay Obermann en John Constantino. De algemene sfeer werd gekleurd door de aanwezigheid van vele hot shots uit de wereld van de autism research en nieuwe, interessante onderzoeksbevindingen vanuit verschillende invalshoeken. Op dit congres waren er natuurlijk vooral veel onderzoekers, maar ook de behandelaren en ervaringsdeskundigen waren ruimschoots aanwezig. Opvallend was de relatief sterke inbreng van Nederlandse en Belgische onderzoekers.

D. is een jongvolwassen normaal begaafde vrouw met het syndroom van Asperger. Ze is altijd al bang geweest om alleen met het openbaar vervoer te reizen, vooral vanwege al die vreemde mensen die naar haar kijken. Sinds ze in een volle metro door een man is bedreigd durft ze niet meer zelfstandig met de metro naar haar werk. Moeder: “we zijn weer terug bij af”. Gebrek aan zelfreflectie, onvermogen om een therapeutische relatie aan te gaan, problemen in de communicatie, de angst dat klachten juist gaan toenemen met misschien wel decompensatie tot gevolg; het zijn veel gebruikte argumenten om af te zien van psychotherapie bij mensen met een ASS. Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) is een vrij nieuwe behandelmethode met een sterk geprotocolleerde werkwijze die zich duidelijk onderscheidt van veel andere methoden die een beroep doen op vaardigheden waar mensen met een ASS per definitie in tekort schieten. Zou EMDR perspectieven kunnen bieden als het gaat om psychotherapie bij cliënten met een ASS en comorbide stoornissen, die zijn ontstaan ten gevolge van ingrijpende gebeurtenissen?

Hoewel er de laatste jaren steeds meer bekend is geworden over autismespectrumstoornissen bij volwassenen, zijn vrouwen tot nu toe een onderbelichte subgroep gebleven. Uit de schaarse literatuur komt naar voren dat vrouwen minder snel opvallen als afwijkend, hetgeen een risico op onderdiagnose met zich mee kan brengen.
In dit artikel wordt een beeld geschetst van normaal tot hoger begaafde vrouwen die op volwassen leeftijd zijn gediagnosticeerd. Onderzoeksvragen waren: 1) In welke mate herkennen deze vrouwen autismespecifieke trekken bij zichzelf?; 2) Zijn ze eerder met hulpverlening in contact geweest?; 3) Welke diagnoses zijn in het verleden bij hen gesteld? De dossiers van 44 vrouwen werden geanalyseerd.De vrouwen gaven veel autismespecifieke trekken aan op een zelf-rapportagevragenlijst, met name op het gebied van sociale vaardigheden en aandacht verdelen.
De overgrote meerderheid van deze vrouwen heeft eerder contact gehad met de hulpverlening. Bij tweederde werden reeds andere psychiatrische diagnoses gesteld. Wij pleiten voor meer kennis bij hulpverleners van autisespectrumstoornissen in het algemeen en meer aandacht voor autismespectrumstoornissen bij vrouwen in het bijzonder.

Encopresis ook wel fecale incontinentie of ontlastingsincontinentie genoemd, is een bekend kinderpsychiatrisch, kindergeneeskundig en psychologisch probleem bij kinderen. In 80% is achterliggend sprake van obstipatie (verstopping). De combinatie van medische en psychologische oorzaken maken ontlastingsproblemen lastig behandelbaar (Borwitz, et al, 2002; Buttross, 1999). Ontlastingsproblemen hebben een ongekend grote impact op het sociaal-emotionele functioneren van kind en gezin, hetgeen in hulpverlening vaak onvoldoende wordt onderkend (Cox, et al, 2002; Everdingen van, & Groeneweg, 2005). Uitspraken van cliënten en ouders vanuit de praktijk moge de impact van deze klachten op kind en gezin benadrukken:

In 2005 zijn meerdere onderwijsvernieuwingen doorgevoerd welke vallen onder de gezamenlijke noemer “het nieuwe leren”.
Vanuit het basis en middelbaar onderwijs is er veel kritiek op de onderwijs vernieuwingen. Een groep die helemaal moeite heeft met “het nieuwe leren” zijn leerlingen met een stoornis uit het autisme spectrum. Juist de vaardigheden waar deze leerlingen moeite mee hebben, zoals groepswerk, zelfsturing en eigen initiatief nemen, worden aangesproken. Het kunnen samenwerken is een belangrijke vaardigheid om te kunnen instromen in het reguliere middelbaar en voortgezet onderwijs maar ook voor het latere werkzame leven. Voor kinderen met PDD-NOS beginnen de problemen al bij basisonderdelen van het samenwerken als, op je beurt wachten, delen en grenzen respecteren, omgaan met fouten van de ander, kritiek ontvangen en verschillende rollen aannemen waardoor met zijn tweeën werken al onmogelijk kan zijn.